Ont-moeten in de praktijk
Ter voorbereiding van mijn lezing op het congres Voedingsgeneeskunde vraag ik aan mijn cliënten, “ Wat heeft het meeste bijgedragen aan je herstel ?’’ ‘’Vooral de ont-moeting met mezelf ‘’, zegt één van mijn cliënten. ‘’Eerst moest ik van alles van mezelf. Ik was opzoek naar welke voeding mij kon ondersteunen in mijn herstel, en wat ik wel en niet zou mogen van jou. Ik wilde graag weten waar ik allergisch op zou reageren en was op zoek naar een oplossing voor mijn klachten. Ik wilde wat doen om mijn herstel te bevorderen. Ik heb echter ontdekt dat het herstel vooral heeft plaats gevonden in de ontspanning. Het is een hele ontdekkingsreis geworden. Nu neem ik meer rust en kan ik voelen wat ik nodig heb. Welke voeding mij energie geeft. Ik heb ontdekt dat er meer energie in me zit dan ik dacht.’’
Lichaam en geest van deze cliënt zijn tot rust gekomen en hierdoor is het zelfherstellend vermogen gestimuleerd. Rust en de juiste balans tussen in- en ontspanning zijn noodzakelijk voor herstel. Stil staan is noodzakelijk om te voelen hoeveel energie er in je zit, wat er bij je past en wat je wilt slikken in je leven. ‘’ Ik wil zo snel mogelijk van mijn burn-out af ‘’, hoor ik regelmatig. ‘’Maakt me niet uit hoeveel ik moet slikken. ‘’ Mijn ervaring is echter dat dit averechts werkt. Men heeft figuurlijk al veel te veel geslikt, wat uiteindelijk heeft geleid tot de burn-out. Herstel vindt alleen plaats als men tot zich neemt wat passend is. Een juiste balans tussen activiteit en het nemen van rust, tussen de sympathicus en parasympaticus is van groot belang om een weg te vinden uit de burn-out.
Als het zenuwstelsel in de ruststand staat, als de parasympaticus aan staat, krijgt het lichaam de kans om te verteren en te herstellen. In combinatie met je juiste voeding en beweging creëer je de optimale condities om beter te worden. Dit draagt ook bij aan een betere darmbarrière en balans in het immuunsysteem, waardoor het lichaam minder gevoelig wordt voor allergische reacties op stoffen uit de buitenwereld. Ons aanpassingsvermogen is mede afhankelijk van een proces dat neurogenese heet. Door neurogenese is ons zenuwstelsel in staat zich te vernieuwen; er worden nieuwe neuronen gevormd en de plasticiteit wordt verbeterd. De neurogenese vindt met name in de hippocampus plaats. Uit studies met muizen blijkt dat als de hippocampus atrofieert, het aanpassingsvermogen wordt vermindert. Ontspanning, zonlicht, beweging en de juiste voeding kunnen de neurogenese, en dus ons aanpassingsvermogen, stimuleren. Bovendien verbetert de gehele neurotransmissie onder deze condities. Onze omgang met de buitenwereld wordt meer ontspannen. Mijn ervaring in mijn praktijk is dat hierdoor het verdragen van voeding en supplementen ook verbetert. De ontvankelijkheid wordt vergroot, de vertering verbetert. Kruiden en vitaminen die de neurogenese bevorderen, zoals saffraan, curcumine en vitamine D, worden beter opgenomen. Als cliënten overspannen zijn, kunnen ze dikwijls ook weinig voedingssupplementen verdragen. Ze hebben overal reacties op.
De weg naar herstel ligt, in het ont-moeten. Als we van onszelf, of de therapeut, van alles moeten, kan dit ons zelfherstellend vermogen blokkeren. Ondervoeding is een stressvolle situatie voor het lichaam, maar ook hele strenge gezonde voedingsregimes kunnen voor veel stress zorgen. Te veel stress remt de neurogenese en zorgt voor verhoging van IL-1 en IL-6. Chronische verhoging van deze ontstekingsbevorderende eiwitten kan zelfs leiden tot degeneratie van de bloed-hersen barrière. De hele communicatie in ons zenuwstelsel loopt minder soepel. Als we gestresst zijn, kunnen zelfs de meeste gezonde stoffen die we tot ons nemen, kunnen maar beperkt hun weg vinden. We kunnen er steeds een schepje bovenop doen, steeds meer stoffen aanvullen, maar toch niet herstellen, omdat de stoffen niet optimaal worden ogenomen. In de ontspanning ligt de ruimte om alles te verteren en te verwerken. Als door stimulatie van de neurogenese de gehele neurotransmissie verbetert, hoeven we ook geen voorlopers van neurotransmitters, zoals bijvoorbeeld L Tyrosine of 5 HTP, steeds maar extra aan te vullen.
Als ik google op ‘’wat te doen bij burn-out’’ kom ik 2.700.000 hits tegen. Genezing van burn-out zit m echter niet in het doen maar in het creëren van de optimale condities dat herstel mogelijk maakt . Vaak gaat het om meer ontspanning, soms ook om meer inspanning. Dit is wat anders dan ‘doen’. De ont-moeting in de praktijk laat zien wat er nodig is om de juiste condities te creëren om te herstellen. De ont-moeting maakt zichtbaar wat de ander nodig heeft om de juiste voeding optimaal haar weg te laten vinden. De weg naar creatie van een leven met een passende balans tussen in- en ontspanning. De cliënt kan zo zijn/haar eigen vruchten gaan plukken in het leven. Ware voedingsgeneeskunde; in de praktijk.
Column, verschenen in Vakblad voor Voedingsgeneeskunde, juni 2017